تاریخ علم: درگذشت خالق زیبایی ماندگار
اولین رژلب حدود 5 هزار سال پیش در بین النهرین اختراع شد، زمانیکه زنان ثروتمند از سنگها و جواهرات تزئینی برای آرایش لب های خود استفاده می کردند.
اولین رژ لب تیوپی در سال 1923 ساخته شد، اما حدود 26 سال زمان نیاز بود تا خانم هیزل گلادیس بیشوپ (Hazel Gladys Bishop) بتواند اولین رژ لب دائمی را ساخته و تحولی بزرگ در این زمینه را رقم بزند.
امروز که مصادف با 5 دسامبر 2019 می باشد مصادف است با بیست و یکمین سالگرد درگذشت ” خالق زیبایی ماندگار” و این مقاله به افتخار این بانوی شیمیدان فعال در عرصه محصولات آرایشی و بهداشتی در سالگرد فوت ایشان به منظور آشنایی شما مخاطبان گرانقدر شرکت آتامان با فعالان این عرصه به رشته تحریر در می آید.
هیزل بیشوپ در 17 اوت 1906 در شهر هوبوکن در شرق ایالات متحده امریکا به دنیا آمد. پدر و مادرش تاجرهای برجسته ای بودند و توانستند شرایط لازم را برای پیشرفت تحصیلی دخترشان که سرشار از استعداد در زمینه علوم طبیعی بود را فراهم نمایند. هیزل ابتدا تصمیم داشت پزشک شود و به همین دلیل در دانشسرای عالی پزشکی برنارد نیویورک ثبت نام کرد. اما بعد از مدتی دانشکده پزشکی را ترک نموده و در رشته بیوشیمی به فعالیت پرداخت. درست یکسال قبل دریافت لیسانس در رشته شیمی به دلیل بحران اقتصادی شدیدی که در امریکا وجود داشت در سن 23 سالگی مجبور شد برای مدتی تحصیل را کنار بگذارد.
در 29 سالگی و حدود یک سال پس از اخذ مدرک تحصیلی ، این دانشمند در کنار گذراندن کلاسهای مدرسه شبانه در بیوشیمی در کالج پزشکان و جراحان دانشگاه کلمبیا ، در بیمارستان روانی و انستیتوی نیویورک شروع به کار کرد. در آزمایشگاه بنسون کنون Benson Cannon بود که در کسوت دستیار تحقیقاتی در پروژه های تحقیقات پوست، تجربه و دانش فنی را در زمینه محصولات آرایشی به دست آورد. هدف وی ابداع فرمولاسیون های جدید آرایشی بود و در همین زمینه در سن 33 سالگی و در دهه 1930 دو محصول جدید را فرموله نمود که عبارت بودند از یک کانسیلر جوش و دستمال های خنک کننده منتول که متاسفانه هیچ یک از این محصولات در بازار موفق نبودند. در سن 36 سالگی در چارچوب كمک‌های پشت جبهه جنگ جهانی دوم در بهينه‌سازی سوخت هواپیماهای جنگی آمریکا نقش فعال داشت.
قدیمی ترین سند به دست آمده در زمینه استفاده از رژ لب نشان از مصرف این محصول آرایشی در بین النهرین باستان دارد. و می دانیم که زنان و مردان سومر باستان حدود 5000 سال پیش رژ لب را اختراع کرده و صورت خود، به خصوص لب و چشم هایشان را تزئین کرده اند. همچنین ، مشخص است که زنان تمدن دره Indus برای اهداف آرایشی از رژ لب قرمز رنگ روی لب خود استفاده می کردند. در قرن شانزدهم، رنگ آمیزی لب در انگلیس رایج شد. در آن زمان ، رژ لب از موم زنبور عسل و رنگ های قرمزی که از گیاهان مختلف تهیه می کردند، تولید می شد. علیرغم اینکه در انگلستان خانم ها در قرن شانزدهم شروع به استفاده از رژ لب نمودند، باید عنوان کرد که رژ لب تجاری در جهان غرب در قرن نوزدهم (سال 1884) و در پاریس برای اولین تولید و به بازار عرضه شد.
پس از شکست های سختی که در زمینه تجاری نمودن دستمال خنک کن و کانسیلر جوش خورد، هیزل بیشوپ به فکر ابداع محصولی را برای یک گروه هدف گسترده تر افتاد و طی یک بررسی علمی متوجه شد که حدود 98٪ از زنان هر روز از رژ لب استفاده می کنند.
هیزل در آشپزخانه منزل شخصی اش آزمایش و تحقیق بر روی فرموله کردن رژ لب با ماندگاری بالا و غیر حساسیت زا و ضد خشکی را شروع نمود. (لازم به ذکر است که ایشون با اون دختری که تو آشپزخونه اشون انرژی هسته ای غنی سازی کرد فرق داره) هدف او فرموله کردن یک رژ لب با پایداری بالا و بدون ایجاد لک روی لباس و فنجان بود.
در اولین آزمایش ها رنگ آمیزی روغن ها و موم مذاب مورد بررسی قرار گرفت که منجر به تولد “رژ لب بدون اسمیر” (بدون ایجاد لکه روی لباس و فنجان) گردید. بیشوپ با این اختراع توانست حمایت مالی کسب نموده و شرکت هیزل بیشوپ را تاسیس نماید. یک جمله از مادرش همیشه ملکه ذهن او بود:
” برای شرکت ها کار نکن، تجارت خودت را راه اندازی کن، حتی اگر فقط بادام زمینی بفروشی.”
اولین بار رژ لب جدید در یک نمایش مد در 4 نوامبر 1949 در دانشگاه برنارد کالج نیویورک معرفی شده و به زودی در ویترین اغلب مغازه ها و فروشگاههای معمولی جا خوش نمود. این اختراع برای هیزل یک موفقیت مالی فوری را رقم زده و منافع بسیاری برای این مخترع بد شانس به همراه داشت.
در تبلیغات اولیه این رژ لب گفته می شد که ” دیگر نیازی نیست که شما به خاطر لک افتادن روی صورت و لباس دوستان، فرزندان، اقوام، شوهر و یا معشوق خود خجالت زده شوید…”
در روز اول 600 عدد از این رژ لب به فروش رسیده و در قدم بعدی کمپین بازاریابی کاملاً تهاجمی که توسط ریموند اسپکتور هدایت می شد توانست تا سال 1953 ، حدود 25٪ از بازار رژلب را تسخیر نماید.
هیزل بیشوپ برای فرموله نمودن این رژ لب بیش از 300 بار آزمایش انجام داده و در نهایت توانسته بود با استفاده از روغن پشم گوسفند یا همان لانولین، رژ لب با ماندگاری طولانی و بی ضرر را تولید نماید. رژ لب بیشوپ نه تنها باعث خشکی و ترک لب ها نمی شد، بلکه به واسطه داشتن روغن لانولین باعث نرمی و لطافت لب ها نیز می شد که همین عامل محبوبیت بسیار زیادی در بین زنان و دختران برای او به ارمغان آورد. دیگر نیاز نبود در مجالس طولانی مدت بارها و بارها نسبت به تجدید رژ لب اقدام شود و یا رد لب ها بر روی فنجان های قهوه و یا لباس و صورت اطرافیان باقی نمی ماند با این حال لب ها زیباتر و گیراتر به نظر می رسیدند.
متاسفانه ، موفقیت بیشوپ به اندازه رژ لب ابداعیش پایدار نماند. شریک او اسپکتور سهام همه سهامداران را خریداری کرد و این شرکت را مجدداً سرمایه گذاری کرد. به این ترتیب سهام هیزل به 8٪ کل سهام شرکت کاهش پیدا کرد. وی در سال 1954 از این شرکت اخراج شد و همه درآمد خود را فوراً از دست داد.
خالق زیبایی ماندگار مجبور بود موافقت كند كه در آینده از صنعت لوازم آرایشی دور بماند. با این حال ، بیشاپ شرکتهای دیگری را تاسیس کرد که در زمینه محصولات عطر و لوازم آرایشی و بهداشتی فعال بودند، اما هیچکدام از این شرکت ها نتوانستند به اندازه شرکت هیزل بیشوپ در زمینه تولید رژ لب ماندگار موفق باشند. در مصاحبه ای ، وی در سال 1963 گفت ، “من هنوز در اصل شیمیدان هستم و انتظار دارم همیشه یکی از آنها باشم.”
۴۵ ساله بود كه عكس او را روی جلد هفته‌نامه اقتصادی سرشناس “بيزنِس‌ويك” در آمريكا چاپ كردند و او را در كلوپ شيمی‌دانهای بنام امریکا پذيرفتند. هیزل بیشوپ در دهه 1950 به عنوان عضو موسسه شیمیدانان آمریکایی انتخاب شد و سخنرانی های متعددی در مورد صنعت شیمی و آرایشی ارائه داد.
هرچند او پس از كناره‌گيری از شركتش چند محصول مصرفی ديگر مانند عطر “پِپفام” و پالاينده‌هايی برای چرم ساخت ولی رفته رفته تنها در زمينه مشاوره املاك فعاليت می‌كرد.
هیزل بیشاپ در 5 دسامبر سال 1998 در سن 92 سالگی در شهر رای نزدیک نیویورک درگذشت. وی در طی مصاحبه ای اظهار داشت: “اگر شما علاقمند به تلاش هستید و از شکست نمی ترسید ، بزرگترین عدم موفقیت برای شما این است که در پله بالاتر قرار نگیرید.”
روحش شاد و یادش گرامی.